Integraal afwegingskader voor beleid en regelgeving [1]
Hieronder vindt je een korte (2 min) introductie over het IAK.
[4]
Tip: Als u op bovenstaande afbeelding klikt, opent het filmpje over het IAK in YouTube in een nieuw venster [4].
Inhoudsopgave
- Kabinetsbeleid Integraal afwegingskader voor beleid en regelgeving (IAK)
- Voor wie?
- Wat biedt het IAK?
- In welke fasen in het beleids- of wetgevingsproces is het IAK aan de orde?
- IAK-waaier
- Meer informatie
- Contact
Kabinetsbeleid Integraal afwegingskader voor beleid en regelgeving (IAK)
Het IAK is een via deze website toegankelijke werkwijze en informatiebron en toe te passen op elk moment in het beleidsproces. Met name in een vroeg stadium van het beleidsproces heeft de toepassing van het IAK meerwaarde. In het IAK zijn aan de hand van zeven centrale vragen alle relevante kwaliteitsaspecten opgenomen die bij een voorstel een rol kunnen spelen. Zie voor een korte en praktische handreiking ook de IAK-waaier [5]. Elk voorstel voor beleid of regelgeving dat wordt voorgelegd aan het parlement moet een adequaat antwoord bevatten op de 7 IAK-vragen:
- Wat is de aanleiding? [3]
- Wie zijn betrokken? [6]
- Wat is het probleem? [7]
- Wat is het doel? [8]
- Wat rechtvaardigt overheidsinterventie? [9]
- Wat is het beste instrument? [10]
- Wat zijn de gevolgen? [11]
Voor wie?
Het IAK biedt beleidsmakers en wetgevingsjuristen de normen waaraan goed beleid en goede regelgeving moeten voldoen. De normen zijn vastgesteld door het kabinet. De dossierhouders zijn zelf verantwoordelijk voor een adequate beantwoording van de IAK-vragen in de toelichting bij voorgesteld beleid en regelgeving.
Wat biedt het IAK?
Het doorlopen van de genoemde vragen zorgt ervoor dat alle relevante beslisinformatie in beeld is en beschikbare hulpbronnen geraadpleegd zijn. Goede afwegingen komen tot stand doordat belangrijke stappen niet worden overgeslagen. Het langslopen van de vragen kan daarnaast helpen om op transparante wijze de gemaakte keuzes in een voorstel te verantwoorden. Verder biedt het IAK:
- Overzicht van verplichte kwaliteitseisen [12];
- Overzicht van toetsingsinstanties [13];
- Index beleidsinstrumenten [14];
- Factsheets en handvatten zoals checklists en handleidingen;
- Verwijzingen naar de Aanwijzingen voor de regelgeving [15] en het Draaiboek voor de regelgeving [16].
In welke fasen in het beleids- of wetgevingsproces is het IAK aan de orde?
Met name in een vroeg stadium van het beleidsproces heeft de toepassing van het IAK meerwaarde.
De verantwoordelijk medewerker beoordeelt zelf in welke volgorde het IAK doorlopen wordt en welke onderdelen van het IAK relevant zijn voor het betreffende voorstel. Hieronder staat per fase wat van de medewerker wordt verwacht.
Doel van toepassing van het IAK per (beleids)fase:
- De start van een beleidstraject of voornemen tot regelgeving
Doel: krijgen van inzicht over de reikwijdte van de opdracht t.b.v. het maken van een startnotitie. - Het schrijven van de toelichting bij beleid en regelgeving
Doel: Goede verantwoording van (voorlopige) inzichten en resultaten. - Voorafgaand aan het proces van internetconsultatie [17]
Doel: Inzicht bieden aan deelnemer van consultatie waar het stuk over gaat. - De aanbieding van stukken aan ambtelijke voorportalen van de ministerraad [18]
Doel: Transparant en inzichtelijk maken van alle relevante afwegingen in het voorstel. - Advisering door de Afdeling advisering van de Raad van State
Doel: Voorleggen van een goed voorbereid stuk ten behoeve van de beleidsanalytische- en juridische toetsing van voorgenomen regelgeving door de Afdeling advisering van de Raad van State. Dit toetsingskader [19] lijkt sterk op de in het Integraal afwegingskader voor beleid en regelgeving te maken afwegingen.
IAK-waaier
Iedere rijksambtenaar komt het Integraal afwegingskader voor beleid en regelgeving (IAK) [20] tegen als hij stukken naar een ambtelijk voorportaal stuurt met het aanbiedingsformulier hiervoor. Dit formulier bevat de 7 IAK-vragen van vraag 1 over de aanleiding tot vraag 7 over de effecten van het voorstel.
De aanbieding van een stuk is natuurlijk niet het moment waarop de echte afwegingen plaatsvinden. Die zijn dan al gemaakt. Om in de fase van beleidsvorming de 7 IAK-vragen optimaal te kunnen benutten als manier om tot een goed voorstel te komen, is er een IAK-waaier gemaakt. Deze waaier is bedoeld om beleidmakers en wetgevingsjuristen nog beter en concreter te helpen om in de praktijk goede afwegingen te maken. De IAK-waaier bevat ook werkvormen die je in een overleg of workshop kan toepassen om tot een goed gesprek over beleidsopties te komen.
De IAK-waaier [5] is digitaal beschikbaar (English version IAK booklet [21]).
Meer informatie
- Er worden diverse IAK-cursussen gegeven bij de departementale beleidsacademies en er is een blended learning IAK-cursus bij de Academie voor Wetgeving [22].
- IAK-waaier [5]
17 januari 2017| pdf-document, 995 kB | 48 pagina('s) - Het IAK is ook openbaar toegankelijk via www.naarhetiak.nl [23]. Alleen privacygevoelige informatie is niet openbaar toegankelijk.
- Kabinetsstandpunt over het IAK van 14 april 2011 (Kamerstukken II 2010/11, 29515, nr. 330 [24])
- Voor een overzicht van alle berichten die op de KCWJ-site zijn verschenen over het IAK, raadpleeg de Trefwoordpagina Integraal afwegingskader voor beleid en regelgeving (IAK) [25].
Contact
Laatst gewijzigd op: 11-2-2020